نقد فیلم

Memento
2000
Directed by
Christopher Nolan
خلاصه داستان
مردی که در اثر درگيری با مهاجمين حافظه کوتاه مدت خود را از دست داده، برای يافتن قاتل همسرش در تلاش است وقايع را در ذهن بازسازی کند. از اين رو تمام بدن خود را خالکوبی می کند و از همه چيز عکس برمی دارد...
* * *
حافظه ابزاری است برای اينکه فرد به کمک آن خودش را از خلال گزارش‌های تاريخ شخصی معرفی کند. روان شناسان بطور سنتی فرايندهای حافظه را در درون فرد قرار می دهند و چنانکه نوعاً اظهار می دارند حافظه يکی از عناصر اصلی انسان بودن، و توان ها و کارکردهای حافظه، ژنتيکی و مختص نوع انسان است. در مقابل، کنث گرگن به عنوان يک سازه گرای اجتماعی مطرح می کند که مفهوم حافظه انسان به عنوان يک فرايند خاص در درون ذهن انسان ها، عمدتاً مصنوعی گفتمانی است.

در واقع، ما هيچ ابزاری برای شناسايی يک حالت روان شناختی خاص مقارنِ يا مسئولِ توليد انواع کنش هايی که معمولاً به عنوان حافظه می شناسيم، نداريم. اين ويژگی نشان می دهد که حافظه رويدادی روانی نيست بلکه اجتماعی است (و مشتمل بر کنش های اصلی که به عنوان به خاطر آوردن می شناسيم).
اينکه حافظه دستاوردی گفتمانی است، در عين حال متضمن طرح اين موضوع است که داشتن حافظه به معنای مشارکت در يک سنت فرهنگی است.

فرد نمی تواند با يادآوریِ باری بهر جهتِ يک کلمه، يک گله رنگ، يک احساس از ماجرای هفته گذشته سخن بگويد. در عوض بايد خودش را به عنوان يک هويت خاص، در طول زمان، با برنامه هايی مشخص و با اهداف بخصوص معرفی نمايد. خوب به خاطر آوردن، خلق داستانی است انباشته از تمام نشانه های تشکيل دهنده يک روايت که خوب شکل گرفته.

بدين ترتيب، هويت نيز به نحو اولی دستاوردی گفتمانی است و در درون قلمرو روابط جای می گيرد و در نتيجه بطور بنيادی نوعی تقبل يا عهده داری اجتماعی است در قالب اشکال روايت زيسته؛ يعنی اشکال تبادل اجتماعی که ما به صورت روايت درک می کنيم يا به نمايش می گذاريم.

- Gergen, Kenneth J.
1998
Narrative, Moral Identity and Historical Consciousness: a Social Constructionist Account.

ملاقات با طوطي ـ عليرضا داوودنژاد

خلاصه داستان
جوانی با دسيسه پدر زنش محکوم به اعدام می شود. زن برای نجات شوهر تصميم می گيرد از دوستانش کمک بگيرد. آنان در نهايت موفق می شوند جوان را در مسير زندان به محل اجرای حکم اعدام فراری دهند...
* * *
حکماً داوودنژاد خواسته نسخه فارسی فرشتگان چارلی را بسازد... خوب پيش می آد ديگه!

نظر سعيد مستغاثی + گفت و گو با داودنژاد